In Nederland heeft iedereen het recht om mee te doen in de digitale samenleving. Dat betekent dat websites en apps toegankelijk moeten zijn voor iedereen, ook voor mensen met een beperking. Dit noemen we digitoegankelijkheid.
In Nederland zijn er meer dan 1 miljoen mensen met een beperking. Dit zijn bijvoorbeeld mensen met een visuele beperking, auditieve beperking, motorische beperking of cognitieve beperking. Voor deze mensen is het niet altijd mogelijk om websites en apps te gebruiken. Digitoegankelijkheid zorgt ervoor dat iedereen, ongeacht zijn of haar beperking, mee kan doen in onze digitale wereld.
Wat is digitoegankelijkheid?
Digitoegankelijkheid betekent dat websites en apps toegankelijk zijn voor iedereen, inclusief mensen met een beperking. Dit kan op verschillende manieren worden gerealiseerd, zoals:
Visuele beperking:
Denk aan mensen die blind,slechtziend of kleurenblind zijn. Op toegankelijke websites zijn plaatjes voorzien van een alt-tekst. Door het toevoegen van een alt-tekst of alternatieve tekst kunnen mensen met een visuele beperking via een schermlezer de afbeelding “bekijken”.
Auditieve beperking:
Denk aan mensen die doof of slechthorend zijn. Een manier om bewegende beelden toegankelijker te maken, is door video’s te voorzien van ondertiteling. Met audiodescriptie gaan onderschriften voor video’s (ondertiteling) verder dan gesproken tekst. Ze vertellen de kijker bijvoorbeeld ook over omgevingsgeluiden. Zo kunnen mensen met een auditieve beperking de video beter begrijpen en beleven.
Motorische beperking:
Denk aan mensen die moeite hebben met het gebruik van een muis of toetsenbord. Een van de belangrijkste factoren hierbij is de afstand tussen hyperlinks en knoppen en het formaat ervan. Eenvoudige navigatie laat mensen met een motorische beperking de website of app makkelijker gebruiken.
Cognitieve beperking:
Denk aan mensen met dyslexie of een verstandelijke beperking. Een goed leesbare tekst kan mensen met een dyslexie helpen de tekst makkelijker lezen.
Er zijn verschillende richtlijnen om websites en apps toegankelijk te maken. De meest gebruikte richtlijnen voor toegankelijkheid zijn de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) van het World Wide Web Consortium (W3C).
WCAG 2.1 versus WCAG 2.2
Net als bij software wordt er constant “gesleuteld” aan de richtlijnen voor digitoegankelijkheid. Op dit moment zijn er twee gangbare versies van de richtlijnen: WCAG 2.1 en WCAG 2.2.
WCAG 2.1
WCAG 2.1 is de meest gebruikte versie van de richtlijnen. Deze versie bevat 12 richtlijnen, 47 succescriteria en 3 niveaus van conformiteit: A, AA en AAA.
De WCAG 2.1 richtlijnen bestaan uit 13 succescriteria die verdeeld zijn over 4 principes:
- Waarneembaar:
Inhoud is waarneembaar voor gebruikers met verschillende zintuigen. - Bedienbaar:
Gebruikers kunnen de interface bedienen en navigeren. - Begripvol:
Inhoud is begrijpelijk en leesbaar. - Robuust:
Inhoud is compatibel met verschillende technologieën en hulpmiddelen.
WCAG 2.2
WCAG 2.2 is een nieuwere versie van de richtlijnen. Deze versie bevat 13 richtlijnen, 50 succescriteria en 3 niveaus van conformiteit: A, AA en AAA. WCAG 2.2 bevat 11 nieuwe succescriteria die niet in WCAG 2.1 staan. Deze nieuwe succescriteria zijn gericht op toegankelijkheid voor mobiele apparaten, cognitieve toegankelijkheid en toegankelijkheid van formulieren.
De WCAG 2.2 richtlijnen zijn een uitbreiding van WCAG 2.1. Ze bevatten 11 nieuwe succescriteria die gericht zijn op:
- Toegankelijkheid van mobiele content:
Websites en apps die op mobiele apparaten worden gebruikt. - Tijdgebonden media:
Audio- en videobestanden, inclusief live streams. - Cognitieve toegankelijkheid:
Inhoud die makkelijker te begrijpen is voor mensen met cognitieve beperkingen.
Niveaus van conformiteit: A, AA en AAA
Bij de WCAG hoort een “niveau van conformiteit”. Een moeilijke manier om te zeggen of een website of een app voldoet aan de richtlijnen. Als je de WCAG 2.1 en WCAG 2.2 beschouwt als generaties, dan geven de niveaus van conformiteit aan of er voldoende (A), goed (AA) of uitmuntend (AAA) wordt gescoord.
Niveau A:
Dit is het basisniveau van conformiteit. Websites en apps die voldoen aan niveau A zijn toegankelijk voor mensen met de meest voorkomende beperkingen.
Niveau AA:
Dit is een hoger niveau van conformiteit. Websites en apps die niveau AA scoren, zijn toegankelijk voor mensen met een breder scala aan beperkingen.
Niveau AAA:
Dit is het hoogste niveau van conformiteit. Websites en apps die voldoen aan niveau AAA zijn toegankelijk voor mensen met de meest complexe beperkingen.
De meeste organisaties streven ernaar om te voldoen aan niveau AA van de voorlaatste WCAG richtlijnen. Dit niveau biedt een goede balans tussen toegankelijkheid en bruikbaarheid en vergt minder specialistisch en intensief onderhoud. Niveau AAA is vooral bedoeld voor gebruikers met een ernstige beperking.
Gratis toegankelijkheidstesten
Er zijn velerlei tools beschikbaar om de toegankelijkheid van websites en apps te testen.
ismijnsitetoeganklijk.nl
Fijne gratis tool van o.a. MKB Nederland en VNO-NCW. Test gerust even hoe dit artikel scoort (klik!).
accessibility.nl
Accessibility is een website van Bartimeus. Een mooie manier om uit te vinden of je niet te moeilijk schrijft, is het onderdeel Leesniveau. Tekst is snel té moeilijk. Heb je een problemen met lezen? Dan zijn woorden met vier lettergrepen (oeps!) niet fijn. Ook zinnen met meer dan achttien woorden zijn niet wenselijk.
w3.org
W3C heeft een tool waarmee je de code van je website controleert. Controleer hier de code van je website.
Naast deze tools zijn er ook verschillende instanties die gespecialiseerd zijn in digitoegankelijkheid. Deze organisaties kunnen u helpen bij het toegankelijk maken van uw website of app.
Laten we proberen iedereen zoveel mogelijk gelijke kansen te bieden
Digitoegankelijkheid is een belangrijk aspect van de digitale samenleving. Door de toegang tot de content op uw website of app simpeler te maken, zorgt u ervoor dat iedereen uw content kan gebruiken. Er zijn verschillende tools en organisaties beschikbaar die u kunnen helpen bij het toegankelijk maken van uw website of app.
Bronnen en lezenswaardigheden
- Over de cognitieve vaardigheden van mensen met dyslexie (Rijksuniversiteit Groningen, in het Nederlands)
- Kennisbank Digitoegankelijkheid (Digitoegankelijk, in het Nederlands)
- Richtlijnen voor Toegankelijkheid van Webcontent (WCAG) 2.1 (W3C, in het Nederlands)
